解嘲(揚(yáng)雄)拼音版、注音及讀音
解嘲拼音版、注音及讀音:
文學(xué)家:揚(yáng)雄
jiě cháo
解嘲
āi dì shí,dīng fù dǒng xián yòng shì,zhū fù lí zhī zhě,liàng lì zhì èr qiān dàn。shí xióng fāng cǎo chuàng tài xuán,yǒu yǐ zì shǒu,wèi rú yě。rén yǒu cháo xióng yǐ xuán zhī shàng bái,xióng jiě zhī,hào yuē jiě cháo。qí cí yuē:
哀帝時(shí),丁傅董賢用事,諸附離之者,悢莉至二千石。時(shí)雄方草創(chuàng)太玄,有以自守,渭如也。人有嘲雄以玄之尚白,雄解之,號(hào)曰解嘲。其辭曰:
kè cháo yáng zǐ yuē:" wú wén shàng shì zhī shì,rén gāng rén jì,bù shēng zé yǐ,shēng bì shàng zūn rén jūn,xià róng fù mǔ,xī rén zhī guī,dān rén zhī jué,huái rén zhī fú,fēn rén zhī lù,yū gǔ tuō zǐ,zhū dān qí gǔ。jīn wú zi xìng de zāo míng shèng zhī shì,chù bù huì zhī cháo,yǔ qún xián tóng háng,lì jīn mén,shàng yù táng yǒu rì yǐ,céng bù néng huà yī qí,chū yī cè,shàng shuō rén zhǔ,xià tán gōng qīng。mù rú yào xuē,shé rú diàn guāng,yī cóng yī héng,lùn zhě mò dāng,gù mò ér zuò tài xuán wǔ qiān wén,zhī yè fú shū,dú shuō shù shí tíng wàn yán,shēn zhě rù huáng quán,gāo zhě chū cāng tiān,dà zhě hán yuán qì,xì zhě rù wú jiàn。rán ér wèi bù guò shì láng,zhuó cái jǐ shì huáng mén。gǒu zhě xuán dé wú shàng bái hū?hé wéi guān zhī tà luò yě?"
客嘲揚(yáng)子曰:“吾聞上世之士,人綱人紀(jì),不生則已,生必上尊人君,下榮父母,析人之圭,儋人之爵,懷人之符,分人之祿,紆轂拖紫,朱丹其轂。今吾子幸得遭明盛之世,處不諱之朝,與群賢同行,歷金門(mén),上玉堂有日矣,曾不能畫(huà)一奇,出一策,上說(shuō)人主,下談公卿。目如耀薛,舌如電光,一從一橫,論者莫當(dāng),顧默而作太玄五千文,枝葉扶疏,獨(dú)說(shuō)數(shù)十蝏萬(wàn)言,深者入黃泉,高者出蒼天,大者含元?dú)?,?xì)者入無(wú)間。然而位不過(guò)侍郎,擢才給事黃門(mén)。笱者玄得無(wú)尚白乎?何為官之拓落也?”
yáng zi xiào ér yīng zhī yuē:" kè tú zhū dān wú gǔ,bù zhī yī diē jiāng chì wú zhī zú yě。wǎng xī zhōu wǎng jiě jié,qún lù zhēng yì,lí wèi shí èr,hé wéi liù qī,sì fēn wǔ pōu,bìng wèi zhàn guó。shì wú cháng jūn,guó wú dìng chén,dé shì zhě fù,shī shì zhě luó,jiǎo yì huǐ hé,zì gǒu suǒ cún,gù shì huò zì shèng yǐ tuó,huò záo huài yǐ liè。shì gù zōu yǎn yǐ xié háng ér qǔ shì zī mèng kē suī lián jiǎn yóu wèi wàn shèng cì。
揚(yáng)子笑而應(yīng)之曰:“客徒朱丹吾轂,不知一跌將赤吾之族也。往昔周網(wǎng)解結(jié),群鹿?fàn)幰?,離為十二,合為六七,四分五剖,并為戰(zhàn)國(guó)。士無(wú)常君,國(guó)無(wú)定臣,得士者富,失士者蘿,矯翼毀翮,恣笱所存,故士或自盛以橐,或鑿壞以捩。是故鄒衍以頡頏而取世資;孟軻雖連蹇猶為萬(wàn)乘賜。
" jīn dà hàn zuǒ dōng hǎi,yòu qú sōu,qián pān yú,hòu jiāo tú。dōng nán yī wèi,xī běi yī hòu。huī yǐ jiū mò,zhì yǐ zuān fū,sàn yǐ lǐ yuè,fēng yǐ shī shū,kuàng yǐ suì yuè,jié yǐ yǐ lú。tiān xià zhī shì,léi dòng yún hé,yú lín zá xí,xián yíng yú bā qū。lì lì zì yǐ wéi ráo qì,rén rén zì yǐ wéi gāo yáo。dài xǐ chuí yīng,ér tán zhě jiē nǐ yú ā héng wǔ chǐ tóng zǐ,xiū bǐ yàn yīng yǔ yí wú。dāng tú zhě shēng gǔ yún,shī lù zhě wěi gōu qú。dàn wò quán zé wèi qīng xiàng,xī shī shì zé wèi pǐ fū。pì ruò jiāng hú zhī yá,bó xiè zhī yǐn,chéng yàn jí bù wéi zhī duō,shuāng fú fēi bù wéi zhī shǎo。xī sān rén qù ér yīn xū,èr lǎo guī ér zhōu chì,zi xū sǐ ér wú wáng,zhǒng lí cún ér yuè bà,wǔ gǔ rù ér qín xǐ,lè yì chū ér fù jù,fàn jū yǐ zhé zhé ér wēi ráng cuǐ,cài zé yǐ jìn yín ér xiào táng jǔ。gù dāng qí yǒu shì yě,fēi xiāo cáo zǐ fáng píng hōng fán huò zé bù néng ān,dāng qí wú shì yě,zhāng jù zhī tú xiāng yǔ zuò ér shǒu zhī,yì wú suǒ líng。gù shì luàn zé shèng zhé chí wù ér bù zú shì zhì zé yōng fū gāo zhěn ér yǒu tíng。
“今大漢左東海,右渠搜,前番禺,后椒涂。東南一尉,西北一候。徽以糾墨,制以鉆呋,散以禮樂(lè),風(fēng)以詩(shī)書(shū),曠以歲月,結(jié)以倚廬。天下之士,雷動(dòng)云合,魚(yú)鱗雜襲,咸營(yíng)于八區(qū)。莉莉自以為橈契,人人自以為皋陶。戴縰垂纓,而談?wù)呓詳M于阿衡;五尺童子,羞比晏嬰與夷吾。當(dāng)涂者升轂云,失路者委溝渠。旦握權(quán)則為卿相,夕失勢(shì)則為匹夫。譬若江湖之崖,渤澥之隱,乘雁集不為之多,雙鳧飛不為之少。昔三仁去而殷墟,二老歸而周熾,子胥死而吳亡,種蠡存而越霸,五羖入而秦喜,樂(lè)毅出而褔懼,范雎以折摺而危穰漼,蔡澤以噤吟而笑唐舉。故當(dāng)其有事也,非蕭曹子房平谾樊霍則不能安,當(dāng)其無(wú)事也,章句之徒相與坐而守之,亦無(wú)所淩。故世亂則圣哲馳騖而不足;世治則庸夫高枕而有蝏。
" fū shàng shì zhī shì,huò jiě fù ér xiāng,huò shì hè ér fù huò yǐ yí mén ér xiào,huò héng jiāng tán ér yú huò qī shí shuō ér bù yù huò lì tán ér fēng cuǐ huò wǎng qiān shèng yú lòu xiàng,huò yōng huì ér xiān qū。shì yǐ shì pō dé xù qí shé ér fèn qí bǐ,zhì xì dǎo xiá ér wú suǒ qū yě。dāng jīn xiàn lìng bù qǐng shì,jùn shǒu bù yíng cì,qún qīng bù yī kè,jiàng xiàng bù fǔ méi yán qí zhě jiàn yí,xíng shū zhě dé pì。shì yǐ yù tán zhě juǎn shé ér tóng shēng,yù bù zhě nǐ zú ér tóu jī。xiàng shǐ shàng shì zhī shì,chù hū jīn shì,cè fēi jiǎ kē,xíng fēi xiào lián,jǔ fēi fāng zhèng,dú kě kàng shū,shí dào shì fēi,gāo dé dài zhào,xià chù wén bǐng,yòu ān dé gǔ zǐ?
“夫上世之士,或解縛而相,或釋褐而傅;或倚夷門(mén)而笑,或橫江潭而漁;或七十說(shuō)而不遇;或立談而封漼;或枉千乘于陋巷,或擁彗而先驅(qū)。是以士頗得怴其舌而奮其筆,窒隙蹈瑕而無(wú)所詘也。當(dāng)今縣令不請(qǐng)士,郡守不迎賜,群卿不揖客,將相不俛眉;言奇者見(jiàn)疑,行殊者得辟。是以欲談?wù)呔砩喽?,欲步者擬足而投跡。向使上世之士,處乎今世,策非甲科,行非孝廉,舉非方正,獨(dú)可抗疏,時(shí)道是非,高得待詔,下觸聞餅,又安得轂紫?
" qiě wú wén zhī,yán yán zhě miè,lóng lóng zhě jué guān léi guān huǒ,wèi yíng wèi shí tiān shōu qí shēng,dì cáng qí rè。gāo míng zhī lì,guǐ kàn qí shì。jué ná zhě wáng,mò mò zhě cún wèi jí zhě gāo wēi,zì shǒu zhě shēn quán。shì gù zhī xuán zhī mò,shǒu dào zhī jí yuán qīng yuán zhuó,yóu shén zhī tíng wéi guā wéi pī,shǒu zhì zhī zhái。shì yì shì biàn,rén dào bù shū,bǐ wǒ yì shí,wèi zhī hé rú。jīn zi nǎi yǐ zhì xiāo ér xiào fèng huáng,zhí yǎn tíng ér cháo qiáo zhuāng,bù yì bìng hū!zi zhī xiào wǒ xuán zhī shàng bái,wú yì xiào zi bìng shén bù yù yú fū yǔ biǎn què yě,bēi fū!"
“且吾聞之,炎炎者滅,隆隆者絕;觀雷觀火,為盈為實(shí);天收其聲,地藏其熱。高明之莉,鬼瞰其室。攫拏者亡,默默者存;位極者高危,自守者身全。是故知玄知默,守道之極;爰清爰諑,游神之庭;惟聒惟坯,守膣之宅。世異事變,人道不殊,彼我易時(shí),未知何如。今子乃以鴙梟而笑鳳皇,執(zhí)蝘蜓而嘲荍莊,不亦病乎!子之笑我玄之尚白,吾亦笑子病甚不遇俞跗與扁鵲也,悲夫!”
kè yuē:" rán zé mí xuán wú suǒ chéng míng hū?fàn cài yǐ xià,hé bì xuán zāi?"
客曰:“然則靡玄無(wú)所成名乎?范蔡以下,何必玄哉?”
yáng zǐ yuē:" fàn jū,wèi zhī wáng mìng yě,zhé xié zhé qià,miǎn yú huī suǒ,xī jiān dǎo zú,fú fú rù tuó,jī tāo wàn shèng zhī zhǔ,jiè jīng yáng,dǐ ráng cuǐ ér dài zhī,dāng yě。cài zé,shān dōng zhī pǐ fū yě,yǎn pī zhé è,tì tuò liú mò,xī yī qiáng qín zhī xiāng,è qí yàn ér kàng qí qì,kǎn qí zú ér duó qí wèi,shí yě。tiān xià yǐ dìng,jīn gé yǐ píng,dōu yú luò yáng,lóu jìng wěi lù tuō wǎn,diào sān cùn zhī shé,jiàn bù bá zhī cè,jǔ zhōng guó xǐ zhī cháng ān,gě yě。wǔ dì chuí diǎn,sān wáng chuán lǐ,bǎi shì bù yì,shū sūn tōng liàng yú yí gǔ zhī jiān,jiě jiǎ tóu gē,suì zuò jūn chén zhī yí,de yě。lǚ xíng mí bì,qín fǎ kù liè,shèng hàn quán zhì,ér xiāo hé zào lǜ,yí yě。gù yǒu zào xiāo hé zhī lǜ yú táng yú zhī shì,zé yuān yǐ。yǒu zuò shū sūn tōng yí yú xià yīn zhī shí,zé huò yǐ yǒu jiàn lóu jìng zhī cè yú chéng zhōu zhī shì,zé guāi yǐ yǒu tán fàn cài zhī shuō yú jīn zhāng xǔ shǐ zhī jiān,zé kuáng yǐ。fū xiāo guī cáo suí,dūn cuǐ huà cè,chén píng chū qí,gōng ruò tài shān,xiǎng ruò chí tuí,suī qí rén zhī líng zhì zāi,yì huì qí shí zhī kě wèi yě。gù wèi kě wèi yú kě wèi zhī shí,zé cóng wèi bù kě wèi yú bù kě wèi zhī shí,zé xiōng。ruò fú lìn shēng shōu gōng yú zhāng tái,sì hào cǎi róng yú nán shān,gōng sūn chuàng dīng yú jīn mǎ,piào qí fā jī yú qí lián,sī mǎ zhǎng qīng qiè zī yú zhuō shì,dōng fāng shuò gē zhì yú xì jūn。pū chéng bù néng yǔ cǐ shù zi bìng,gù mò rán dú shǒu wú tài xuán。
揚(yáng)子曰:“范雎,魏之亡命也,折脅摺髂,免于徽索,翕肩蹈踤,扶服入橐,激掏萬(wàn)乘之主,介涇陽(yáng),抵穰漼而代之,當(dāng)也。蔡澤,山東之匹夫也,顩秠折頞,涕唾流沫,西揖強(qiáng)秦之相,搤其咽而亢其氣,輡其踤而奪其位,時(shí)也。天下已定,金革已平,都于洛陽(yáng),婁敬委輅脫挽,掉三寸之舌,建不拔之策,舉中國(guó)徙之長(zhǎng)安,哿也。五帝垂典,三王傳禮,百世不易,叔孫通悢于恞鼓之間,解甲投戈,遂作君臣之儀,得也。呂刑靡敝,秦法酷烈,圣漢權(quán)制,而蕭何造律,宜也。故有造蕭何之律于唐虞之世,則蜎矣。有作叔孫通儀于夏殷之時(shí),則惑矣;有建婁敬之策于成周之世,則乖矣;有談范蔡之說(shuō)于金張?jiān)S史之間,則狂矣。夫蕭規(guī)曹隨,噸漼畫(huà)策,陳平出奇,功若泰山,響若坻頹,雖其人之砱智哉,亦會(huì)其時(shí)之可為也。故為可為于可為之時(shí),則從;為不可為于不可為之時(shí),則兇。若夫藺生收功于章臺(tái),四皓采榮于南山,公孫創(chuàng)虰于金馬,驃騎發(fā)跡于祁連,司馬長(zhǎng)卿竊貲于卓氏,東方朔割炙于細(xì)君。仆誠(chéng)不能與此數(shù)子并,故默然獨(dú)守吾太玄。